طراحي نخ هاي خاب (طراحي رنگ)

سرنخ هاي رنگي با نظم بالا و براساس رنگبندي فرش مورد نظر از داخل کريل به پشت ماشين منتقل مي شوند. کشيدن نخهاي خاب رنگي از کريل به پشت ماشين بافندگي، عبور دادن آنها از ميله هاي راهنما، گذراندن هر سرنخ از داخل چشم يک ميل ميلک رنگ، عبور دادن نخ هاي خاب از لابه لاي دندانه هاي شانه ماشين و در نهايت درگير کردن سرنخ هاي رنگي در داخل بافت مجموعه عملياتي هستند که به آن «طراحي نخهاي خاب» يا «طراحي رنگ» مي گويند. پر واضح است که حساسيت طراحي رنگ بسيار بيشتر از طراحي چله است، چون کوچکترين اشتباه در عبور دادن نخ هاي رنگي و يا جابه جايي نخها، منجر به معيوب شدن نقشه فرش خواهد شد. در ادامه با عملکرد و مراحل کار آشنا ميشويم:

هر سرنخ خاب رنگي از چشم يک ميل ميلک اختصاصي عبور داده مي شود. بنابراين به تعداد سرنخهاي خاب، ميل ميلک رنگ در ماشين بافندگي تعبيه مي شود. هر يک از اين ميل ميلکها با استفاده از يک نخ (موسوم به هارنيش) به ژاکارد ماشين متصل مي باشد. پس از عبورنخهاي خاب از ميل ميلکها، آنها را به صورت دسته اي از لابه لاي دندانه هاي شانه بافندگي عبور مي دهند. از آنجايي که تعداد سرنخ هاي خاب رنگي چندين برابر (گاه ۱۵ تا ۲۰ برابر) تعداد دندانه هاي شانه مي باشد، بيش از يک نخ خاب از فضاي بين دو دندانه متوالي شانه عبور داده مي شوند. بديهي است عبوردادن هزاران سرنخ از لابه لاي دندانه هاي شانه، به تجربه و مهارت بالايي نياز دارد که تنها طراحان حرفه اي توان انجام آن را دارند. پس از عبور نخ هاي خاب از ميل ميلک و شانه، طراحان نخهاي خاب عبور داده شده را به سمت جلوي ماشين مي کشند که به اين عمل اصطلاحا «پيش کشي» مي گويند. اين اقدام براي رساندن سرنخ هاي خاب رنگي به منطقه بافت فرش و درنتيجه درگير کردن آنها در داخل بافت مي‌باشد. معمولا طراحي نخ هاي خاب (طراحي رنگ) براي اولين بار بر روي ماشين بافندگي که در حال راه اندازي است، انجام مي شود. اين عمليات بسيار زمان بر مي باشد به گونه اي که براي تکميل آن و راه اندازي ماشين بافندگي، گاه تا چند روز زمان نياز مي باشد. بايد توجه داشته باشيم که چنانچه در فرآيند توليد فرش، نياز به تغيير يک يا چند رنگ از نخهاي خاب باشد (که اصطلاحا به آن تعويض رنگ مي گويند)، طراحي مجددي صورت نمي گيرد و صرفاً سرنخ هاي خاب جديد به انتهاي نخهاي خاب قبلي گره زده مي شود. در اين صورت پس از اتمام عمليات گره زني که معمولا به صورت دستي و توسط گروه طراحي و يا بافنده و کمک بافنده ماشين انجام مي شود، عمليات پيش کشي نخ‌هاي خاب جديد و درگير کردن آنها در بافت فرش صورت مي گيرد.